Het toenemende gebruik van e-sigaretten en vaping onder scholieren is een serieus probleem geworden voor leerkrachten en schoolbesturen. Autoriteiten zoeken naar manieren om het aan te pakken, aangezien onderzoek aantoont dat het kan leiden tot gedragsproblemen en een negatieve invloed heeft op schoolprestaties. Geconnecteerde technologieën bieden een deel van de oplossing.
Het gebruik van e-sigaretten – beter bekend als “vapen” – is populair geworden bij volwassenen én een groeiend aantal kinderen. In de Verenigde Staten tonen overheidsgegevens aan dat e-sigaretten het meest gebruikte tabaksproduct zijn onder jongeren.
In 2023 riep de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op tot dringende actie om “kinderen te beschermen en het gebruik van e-sigaretten te voorkomen”. Binnen het onderwijs – vooral op scholen waar vaping zorgwekkende niveaus heeft bereikt – kan de impact groot zijn. Volgens de WHO kunnen e-sigaretten “de hersenontwikkeling beïnvloeden en leiden tot leerstoornissen bij jongeren.”
De impact van vaping op scholen
Cijfers uit 2024 van de Amerikaanse Food and Drug Administration tonen aan dat bijna 6% (meer dan 1,6 miljoen) van de leerlingen in het middelbaar en voortgezet onderwijs in de VS e-sigaretten gebruikt. In het Verenigd Koninkrijk heeft 25% van de kinderen tussen 11 en 15 jaar ooit gevapet, en bijna 1 op de 10 zegt dit regelmatig te doen.
De ernst van het probleem blijkt ook uit onderzoek van de U.S. National Library of Medicine, dat aantoont dat “nicotineblootstelling tijdens de adolescentie langdurige effecten kan hebben op de hersenfunctie, waaronder verminderde aandacht, leervermogen en geheugen.”
Voor docenten vormt dit een extra uitdaging, omdat vapen veel subtieler is dan roken en daardoor gemakkelijker in het geheim kan gebeuren – zelfs in klaslokalen. Leerlingen verlaten soms de les om op het toilet te vapen, wat het leerproces verstoort en moeilijk te controleren is.
Aanpakken van het vapingprobleem
Leerkrachten en schoolbesturen willen het probleem uiteraard aanpakken. Naast samenwerking met ouders om leerlingen te informeren over de risico’s van vapen, is handhaving van de schoolregels die roken en vapen verbieden cruciaal.
Steeds meer scholen wenden zich tot geconnecteerde technologieën om dit probleem te bestrijden. Environmental sensors, ook wel omgevingssensoren, kunnen worden ingezet als onderdeel van bestaande gezondheids- en veiligheidsoplossingen om het gebruik van e-sigaretten te detecteren en direct alarm te slaan. Deze sensoren kunnen verschillende soorten luchtvervuiling meten en zijn ook zeer effectief in het opsporen van vaping of roken binnenshuis.
De sensoren kunnen worden gekoppeld aan andere IP-apparaten – zoals beveiligingscamera’s of een strobosirene – met voldoende afstand tussen de apparaten, zodat omgevingssensoren geplaatst kunnen worden op locaties waar geen camera’s zijn toegestaan, zoals toiletten of kleedkamers. Zo wordt de privacy van leerlingen beschermd. Zodra vapen of roken wordt gedetecteerd, kunnen schoolbeheerders en beveiligingspersoneel worden gewaarschuwd. In combinatie met luidsprekers kunnen live- of vooraf opgenomen berichten worden afgespeeld om het gedrag onmiddellijk te stoppen.
Op langere termijn kan de verzamelde data van sensoren en gekoppelde camera’s helpen om moeilijk te monitoren zones in kaart te brengen waar leerlingen vaak samenkomen om te vapen. Zo kunnen scholen nadenken over aanpassingen aan gebouwen of personeelsbezetting om deze situaties te voorkomen.
Een betere leeromgeving creëren
Een school moet in de eerste plaats een veilige leeromgeving zijn, waarin leerkrachten en bestuurders zorgen voor de best mogelijke omstandigheden. De toename van vaping vormt een bedreiging voor effectief leren en kan bovendien gezondheidsrisico’s op langere termijn met zich meebrengen. Milieusensoren kunnen deel uitmaken van een geïntegreerde oplossing om dit tegen te gaan.
