To oczywiste, że pewność co do zdolności dostarczania produktów klientom jest niezbędna w każdej firmie oraz stanowi kluczowy element relacji zaufania między firmą a jej partnerami i klientami. Jednak zdolność ta nie podlega pełnej kontroli samego przedsiębiorstwa. Często zależy ona od rozbudowanego i rozproszonego geograficznie łańcucha dostaw, którego funkcjonowanie mogą zakłócać różne czynniki o charakterze gospodarczym, politycznym, społecznym i środowiskowym. Dzięki dekadom doświadczeń Axis rozumie, jak ważna jest ciągłość łańcucha dostaw, która pozwala ograniczać ryzyko zakłóceń oraz zapewnić nieprzerwane dostawy do partnerów produkcyjnych i dystrybutorów.
Klęski żywiołowe zagrożeniem dla łańcuchów dostaw
W kwietniu 2016 r. w japońskim Kumamoto miała miejsce seria trzęsień ziemi, w tym wstrząs główny o magnitudzie 7,0. Żniwem tego tragicznego zdarzenia były ofiary śmiertelne, ranni oraz znaczne uszkodzenia infrastruktury i budynków. Jednym z obiektów, które ucierpiały podczas trzęsienia ziemi, była fabryka produkująca ogromną większość przetworników obrazu używanych w kamerach na całym świecie. I chociaż w listopadzie tego samego roku zakład odzyskał pełnię zdolności produkcyjnych, krótkotrwałe zakłócenie łańcucha dostaw miało poważne skutki.
Czynnikiem, który natomiast w ostatnim czasie doprowadził do rozległych zakłóceń ciągłości łańcuchów dostaw, również w branży technologicznej, była pandemia COVID-19. Szczególnym utrudnieniem okazał się globalny niedobór półprzewodników, które obecnie stanowią kluczowy składnik każdego urządzenia, od telefonów komórkowych przez samochody po kamery do systemów dozoru. Problemy wywołane przez pandemię pogłębiły się w efekcie ekstremalnych zjawisk pogodowych, w tym suszy na Tajwanie i opadów śniegu w Teksasie. W niektórych branżach skutki tej sytuacji będą odczuwalne jeszcze przez pewien czas. Poprawa sytuacji rynkowej związana z ustępowaniem pandemii doprowadziła do nagłego wzrostu popytu we wszystkich branżach, co dodatkowo wzmogło presję na łańcuchy dostaw.
Znaczenie nieprzerwanego funkcjonowania łańcucha dostaw jest szczególnie duże w coraz bardziej zglobalizowanej gospodarce, gdzie komponenty pochodzą od dostawców zlokalizowanych w wielu różnych krajach. Niezależnie od tego, czy chodzi o klęski żywiołowe lub ekstremalne zjawiska pogodowe, ogólnoświatową pandemię, napięcia geopolityczne czy zwykłe niedobory surowców, obowiązkiem producenta jest zapewnienie ciągłego funkcjonowania łańcucha dostaw, które przełoży się na niezawodne zaopatrzenie niezależnie od dotkliwości zakłóceń.
Dbanie o ciągłość łańcucha dostaw na przestrzeni dziesięcioleci
Solidnej strategii globalnego łańcucha dostaw nie opracuje się w kilka chwil. Niezbędne jest staranne rozpoznanie sytuacji i prace planistyczne. W Axis proces ten trwa od ponad 25 lat.
Jak wyjaśnia Ulrika Magnusson, dyrektor ds. globalnego łańcucha dostaw w Axis, tworzenie ciągłego łańcucha dostaw i zarządzanie nim to proces, który nigdy się nie kończy: „Ponieważ stale tworzymy innowacje oraz opracowujemy nowe produkty i rozwiązania wychodzące naprzeciw potrzebom klientów, nasz łańcuch dostaw musi odzwierciedlać i wspierać te innowacje. Wymaga to wyjątkowo ścisłej współpracy między działami badań i rozwoju oraz łańcucha dostaw, ponieważ im więcej wiemy na temat aktualnie opracowywanych produktów, tym łatwiej nam znaleźć dostawców niezbędnych komponentów”.
Ze względu na rygorystyczne kryteria i standardy jakości, które Axis stosuje do każdego ogniwa w swoim łańcuchu dostaw, poszukiwanie i wybieranie nowych dostawców wymaga sporo czasu. System oceny dostawców Axis, specjalny Kodeks postępowania, który musi podpisać każdy dostawca, a także bieżące audyty, umożliwiają szczegółową weryfikację dostawców pod kątem ochrony środowiska, warunków pracy i praw człowieka.
Jak mówi dalej Magnusson, „tak rygorystyczne podejście do wyboru i oceny dostawców jest niezbędne, jeśli chcemy mieć pewność, że spełniają oni nasze wyśrubowane standardy. Co więcej, łańcuchy dostaw naszych dostawców traktujemy jako część naszego własnego oraz jako kluczowy element dbania o jego nieprzerwane funkcjonowanie. Dlatego sprawdzamy takie aspekty jak utylizacja odpadów powstających w procesie produkcji komponentów czy miejsce pochodzenia surowców, ponieważ nie chcemy, aby nasze produkty zawierały minerały z regionów objętych konfliktami. Jeśli określony dostawca spełnia większość, ale nie całość naszych kryteriów, często pracujemy z nim nad poprawą aspektów, które początkowo uniemożliwiają nawiązanie współpracy. Taka inwestycja często opłaca się bardziej niż rozpoczęcie całego procesu od nowa”.
Z wielu powodów ważnym czynnikiem jest także położenie geograficzne dostawców. W warunkach coraz bardziej nieprzewidywalnego klimatu fizyczne dostawy komponentów są bardziej narażone na zakłócenia powodowane przez gwałtowne zjawiska pogodowe. Dlatego wybieranie dostawców działających bliżej miejsca produkcji jest nie tylko praktyczne, ale ma dodatkową zaletę środowiskową: mniejsze zapotrzebowanie na transport.
Znaczenie różnorodności dostawców
Jednym z fundamentalnych czynników zapewniających ciągłość łańcucha dostaw jest wielość dostawców. Jak sugeruje to określenie, chodzi o pozyskiwanie danego komponentu od więcej niż jednego dostawcy. Dlatego w miarę możliwości Axis współpracuje z więcej niż jednym dostawcą komponentów do swoich produktów.
Jeśli nie jest to możliwe, dbamy o to, aby w naszych magazynach lub magazynach dostawcy znajdował się odpowiedni zapas komponentów, który zagwarantuje ciągłość zaopatrzenia nawet w przypadku zaburzeń w łańcuchu dostaw. W przypadku szczególnie krytycznych komponentów zapasy posiadane przez Axis często umożliwiają utrzymanie produkcji przez 9–12 miesięcy. Takie podejście zabezpiecza dostawy nie tylko na wypadek zakłóceń, ale także w razie nagłego wzrostu zapotrzebowania ze strony podmiotów z branży lub klientów.
Per Ädelroth, wiceprezes ds. operacyjnych i dyrektor ds. łańcucha dostaw w Axis, wyjaśnia: „Jeśli popyt na określony produkt lub określoną kategorię produktów nagle wzrośnie, szybko może dojść do wąskiego gardła w obszarze dostaw. Producenci komponentów oczywiście potrzebują czasu na zwiększenie zdolności produkcyjnych, a dotychczasowe zapasy mogą się szybko wyczerpać. Takie przypadki nagłego wzrostu zapotrzebowania bywają trudne do przewidzenia: niewątpliwie czasem dochodzi do sytuacji, gdy duży popyt klientów we wszystkich regionach świata doprowadza do napięć w łańcuchu dostaw. Może się wydawać, że trudno tu mówić o problemie, ale musimy mieć wypracowane sposoby reagowania na takie sytuacje, aby partnerzy i klienci byli zadowoleni”.
W takich sytuacjach dodatkową zaletą bliskiej współpracy Axis z partnerami jest to, że firma może poprosić dostawców mających nadwyżki określonego komponentu o wsparcie tych, którzy borykają się z jego niedoborem. Pozwala to utrzymać ciągłość funkcjonowania łańcucha dostaw w skali regionów.
Najwyższy stopień kontroli dzięki współpracy produkcyjnej
Produkty Axis powstają w ramach współpracy produkcyjnej, co oznacza, że Axis ściśle współdziała z niewielkim gronem producentów w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Nerzesa Dzinovic, kierownik ds. zaopatrzenia w elektronikę oraz produkcji w Axis, wyjaśnia zasady współpracy w procesie produkcji: „Podobnie jak w przypadku dostawców komponentów stosujemy rygorystyczne kryteria oceny naszych partnerów produkcyjnych. A warto podkreślić, że wytwarzanie produktów jest procesem prawdziwie partnerskim: pracownicy Axis i producenta pracują razem, przy czym my definiujemy oraz kontrolujemy procesy i protokoły produkcji. Ponadto otrzymywane w czasie rzeczywistym dane z zakładu produkcyjnego pozwalają nam na wczesną identyfikację potencjalnych problemów”.
Lokalizacja zakładów produkcyjnych oraz centrów konfiguracji produktów i logistyki również wybierana jest pod kątem odległości od rynków docelowych, co ogranicza negatywny wpływ transportu i ryzyko zakłóceń. Ponadto wytwarzanie popularnych, kosztownych i krytycznych produktów jest rozdzielone na więcej niż jedną fabrykę, co zapewnia ciągłość dostaw na wypadek wystąpienia zakłóceń w jednym z zakładów.
W labiryncie światowej polityki
Trzeba pamiętać, że sfera polityki i relacji między państwami — tak pozytywnych, jak i negatywnych — może oddziaływać na producentów każdego wyrobu. Jest to obszar nieustannych zmian: dwa państwa, które dotąd łączyły przyjazne stosunki handlowe, mogą nagle popaść w konflikt gospodarczy, który dotknie firmy prowadzące sprzedaż na obu rynkach.
Jak wyjaśnia Magnusson, napięcia geopolityczne uwypuklają potrzebę różnicowania dostawców komponentów: „Jako firma szwedzka mamy szczęście, że nasz kraj nieczęsto ma konflikty handlowe z innymi państwami. Jednak komponenty do naszych produktów pochodzą z wielu krajów świata, a międzynarodowe przepisy dotyczące handlu — takie jak amerykańska ustawa o umowach handlowych — często wyraźnie określają kraje, z których można sprowadzać produkty lub przeznaczone do nich komponenty. Również z tego powodu trzeba mieć dostawców danego komponentu w różnych miejscach świata”.
Nie wszystkie komponenty są równe
Elementem procesu zaopatrzenia w Axis jest system klasyfikacji komponentów na podstawie ich znaczenia w produkcie końcowym, który przekłada się na sposób ich pozyskiwania. Jak ponownie wyjaśnia Dzinovic, „śruby i nakrętki to dość standardowe elementy, które łatwo zastąpić innymi, ale w przypadku takiego komponentu jak przetwornik obrazu, pod który projektuje się praktycznie cały produkt końcowy, niedostępność z jakiegokolwiek powodu może mieć znaczenie krytyczne”.
Dlatego klęski żywiołowe, takie jak trzęsienia ziemi w Kumamoto, są ważną lekcją dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. Uwypuklają także zalety podejścia „Axis One”, które tak wyjaśnia Ädelroth: „Pełna kontrola nad całym procesem projektowania i wytwarzania produktów — od prac badawczo-rozwojowych po konfigurację — umożliwia nam szybkie reagowanie na poważne problemy. Jeśli przykładowo konieczna jest modyfikacja konstrukcji ważnej części produktu, która pozwoli zmienić źródło pozyskiwania krytycznego komponentu, możemy ją wprowadzić bez najmniejszych problemów”.
Dbanie o ciągłość funkcjonowania obecnego łańcucha dostaw i planowanie na przyszłość
Branża bezpieczeństwa rozwija się bardzo dynamicznie, a stale wprowadzane innowacje techniczne umożliwiają ciągłe tworzenie nowych, bardziej zaawansowanych produktów. Dział łańcucha dostaw firmy Axis ściśle współpracuje z jej zespołem badawczo-rozwojowym, aby orientować się w planach dotyczących przyszłych produktów oraz pozyskiwać odpowiednich dostawców komponentów.
Ädelroth mówi na zakończenie: „Axis jest firmą zorientowaną przede wszystkim na zaspokajanie potrzeb klientów. Wymaga to z jednej strony niezawodnych dostaw obecnych produktów, a z drugiej — projektowania urządzeń, które będą odpowiadać na przyszłe potrzeby. Pozyskiwanie dostawców, którzy będą w stanie nadążyć za tempem rozwoju naszych produktów w nieustannie zmieniającym się środowisku rynkowym, a także rygorystyczne przestrzeganie naszych własnych standardów oraz norm dotyczących handlu międzynarodowego i procesów produkcji jest kluczem do realizacji naszej firmowej wizji”.
